Maurice Ravel, Καθρέπτες

Maurice Ravel, Καθρέπτες

Πιάνο: Sviatoslav Richter (Πράγα,1965)

Εικόνες του άλλου μας εαυτού

 

Μην ψάχνεις πια αλλού

 

Φατμέ, Ταξίδι (1988)

Στίχοι-Μουσική: Νίκος Πορτοκάλογλου

Μην ψάχνεις πια αλλού

αφού το ξέρεις ήδη

εδώ είναι το ταξίδι

7η Συνάντηση (20/3/2023)

 

Spring Tango

Α. Ο ψυχολόγος-ψυχαναλυτής Γιάννης Βαϊτσαράς, εισηγήθηκε το θέμα: Αμφιλεγόμενα φύλα: Αντιμέτωποι με την επιθυμία τού Άλλου. 

Αμφιλεγόμενα φύλα: Αντιμέτωποι με την επιθυμία του Άλλου

Ευχαριστώ για την ευκαιρία να βουτήξω στην τεράστια πισίνα του θέματος των φύλων. Ομολογώ πως τρομάζω λίγο μπροστά στα θολά νερά αυτής τής πισίνας. Που μερικές φορές νιώθω πως μετατρέπεται σε τσουνάμι, τόσο ορμητικές είναι οι απόψεις και οι εξελίξεις πάνω στη θεώρηση του θέματος των φύλων.

Είναι ένα θέμα παλιό όσο ο άνθρωπος. Τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μια νέα τροπή,  μια δυναμική θα τολμούσα να πω, που συνοδεύει  την εξέλιξη της κοινωνίας και της επιστήμης.

Αναφέρομαι στο κίνημα, στα κινήματα, απελευθέρωσης των ιδεών ως προς την ταυτότητα φύλου του ατόμου, κινήματα των διαφόρων κοινοτήτων, ΛΟΑΤΚΙ, ΝΟΝ BINARY, διεμφυλικών ατόμων, πολλαπλότητας φύλου κλπ.

Φαντάζομαι πως όλοι σας γνωρίζετε πια την σύγχρονη θεωρία τού φύλου. Που υποστηρίζει πως το αρσενικό και το θηλυκό είναι μόνο ιστορικές και κοινωνικές κατασκευές. Και πως τελικά ο κάθε άνθρωπος μπορεί να επιλέξει το φύλο ακόμη και το μη φύλο, να επιλέξει ορισμό για το άτομό του, μέσα στον οποίο θα νιώθει άνετα. 

Δεν θα μιλήσω απόψε σαν ερευνητής και επιστήμονας ειδικός στο συγκεκριμένο θέμα, διότι δεν είμαι, αλλά θα μιλήσω σαν ψυχοθεραπευτής.

Γι’ αυτό επέλεξα αυτόν τον τίτλο, «αντιμέτωποι με την επιθυμία του άλλου». 

Ο ψυχοθεραπευτής βρίσκεται μερικές φορές αντιμέτωπος με την επιθυμία του άλλου, η αυτό που ο άλλος νομίζει πως είναι επιθυμία του. 

Σημείωση: για να μην παρεξηγηθώ, κάθε φορά που χρησιμοποιώ τον όρο ψυχοθεραπευτής, εννοείται πως συμπεριλαμβάνω και την ψυχοθεραπεύτρια. Άλλωστε είναι πολύ περισσότερες οι γυναίκες στο επάγγελμα αυτό. Η ελληνική γλώσσα μας επιτρέπει, προς το παρόν, την συμπερίληψη του θηλυκού στον αρσενικό όρο.

Φτάνει λοιπόν στο ψυχοθεραπευτικό γραφείο ένα άτομο που εκφράζει δυσαρέσκεια, δυσφορία με το φύλο του. Εκφράζει λοιπόν την επιθυμία να ανήκει σε άλλο φύλο, διαφορετικό από το βιολογικό του. Μιλάει για «επιθυμία». 

Είναι σημαντικό αυτό το σημείο, το τι είναι πραγματική επιθυμία του ανθρώπου.  Όταν μιλάμε με ψυχαναλυτικές έννοιες το ρήμα επιθυμώ υπόκειται σε αμφισβήτηση. 

Θέλω, επιθυμώ, είναι ρήματα που συνδέονται με την συνείδηση και την πραγματικότητα. Στην ψυχανάλυση όμως ανιχνεύουμε το υποσυνείδητο, την ψυχική πραγματικότητα. Που όταν βγαίνει στο φως ανατρέπει συχνά τα δεδομένα. Και κάτι που εμφανιζόταν ως επιθυμία ακυρώνεται, ή αλλοιώνεται. Έτσι το ρήμα επιθυμώ αποκτάει άλλη διάσταση. Αντιλαμβάνομαι πως κάτι που ήθελα ήταν λανθασμένο, νόμιζα πως το ήθελα, ή ακόμη χειρότερα, δεν ήταν δική μου επιθυμία, αλλά επιθυμία κάποιου άλλου.

Είναι η δεύτερη ερμηνεία του τίτλου της εισήγησής μου: Αντιμέτωποι με την επιθυμία του άλλου. Θα επανέλθουμε.

Τυχαίνει λοιπόν να βρεθεί ο ψυχοθεραπευτής απέναντι σε κάποιον ή κάποια που λέει πως ... (όλο το κείμενο)

Σύντομο βιογραφικό του κ. Γιάννη Βαϊτσαρά

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε ο Γιώργος Αποστολίδης.

    Κατά την συζήτηση η Ντίνα Παπούδα αναφέρθηκε στο βιβλίο του Pedro Lemebel, Φοβάμαι, ταυρομάχε.

Β. Η Χριστίνα Μπούρα εισηγήθηκε το θέμα: Αισθήσεις και σχέσεις του ανθρώπου με τον εαυτό του και τους άλλους

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Ντίνα Παπούδα.

 

Γ. Αξιολόγηση και προτάσεις για το νέο project

Δ. H Άνοιξη έφτασε.

    Η Διονυσία Ζήκα με αφορμή την αυριανή παγκόσμια ημέρα Ποίησης μάς διάβασε το ποίημά της:

Αλήθεια

 

Κλαίνε οι ποιητές

δίχως ντροπή και δισταγμό

σιωπηλοί

 

από τον ουρανό 

ξεφτίζει ένα σύννεφο 

βαραίνει στην αγκαλιά τους

 

Είναι αλήθεια 

έτσι ξέρουν να κλαίνε 

βουβοί με δάκρυα χάντρες

το φως τους διαπερνά χάδι

μοναχικά σπίτια 

 

Είναι σίγουρο αυτό συμβαίνει 

με λέξεις θείας βροχής

κλαίνε οι ποιητές

και ξασπρίζουν μουτζούρες που καίνε

 

Για τις ιδέες 

αξίζει να κλαίει κανείς

αξίζει και να πεθάνει

6η Συνάντηση (13/3/2023)

 

Σεβάχ O Θαλασσινός

Μουσική: Μάνος Λοΐζος, Πέτρος Κλαμπάνης

Στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος

Ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη

 

Α. Η Διονυσία Ζήκα εισηγήθηκε το θέμα: Μήδεια: Τα πολλά πρόσωπα της ετερότητας

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε ο Θεολόγης Ανδρονίδης.

    Η Διονυσία Ζήκα ερμήνευσε το χορικό της Μήδειας του Ευριπίδη:

Β. Ο Γιώργος Αποστολίδης εισηγήθηκε το θέμα: Το άτομο ως συνισταμένη της διαπάλης των άλλων (κατά Freud)

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Μαρία Παπαδημητρίου.

  Κατά την συζήτηση η Ντίνα Παπούδα αναφέρθηκε στο βιβλίο της Lisa Feldam Barrett, 7 1/2 μαθήματα για τον εγκέφαλο, και ο Ανδρέας Γκένιος στο βιβλίο του Daniel Goleman, Η συναισθηματική νοημοσύνη. 

    Η Διονυσία Ζήκα μας διάβασε ένα σχετικό με το θέμα μας ποίημά της:

Το κρυφτό

Είμαι εδώ παρών 

εγώ και ο εαυτός μου

ενδιαφέρουσα συνύπαρξη

με ρωτά

απαντώ

χωρίς υπεκφυγές, ούτε ψέματα

δεν χαμηλώνω τα μάτια

δε λυγίζει τη φωνή 

γελά με τα αστεία μου

δακρύζω με ανούσιες ιστορίες του

παίζουμε κρυφτό

ψάχνουμε ο ένας τον άλλον

σε όλα τα δωμάτια του σπιτιού

πίσω από κουρτίνες

κάτω από καρέκλες 

τον βρίσκω τελικά στο χωλ

μέσα στο μεγάλο καθρέφτη

κρατά με δέος μια καρδιά

με κοιτάει με απορία

με βρήκες μου λέει

κι έκανα τα πάντα να μη σε βρω

5η Συνάντηση (6/3/2023)

Xaver Vannus, Albinoni's Adagio in g minor (εκκλησιαστικό όργανο)

Α. Η Χριστίνα Παπαδημητρίου εισηγήθηκε το θέμα: Εμείς και οι Άλλοι στη Λογοτεχνία

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Χριστίνα Μπούρα.

Β. Η  Μαρία Παπαδημητρίου εισηγήθηκε το θέμα: Αλλού, άλλως

    Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε ο Ανδρέας Γκένιος.

Εκδρομή

Μουσική: Δράκος Ευστάθιος

Στίχοι: Μωραΐτης Νίκος

Ερμηνεία: Γαλάνη Δήμητρα Δράκος Ευστάθιος

Πως είναι αυτοί κρυμμένοι μέσα σου

θέλω να τους δω και να φιληθώ μαζί τους

Να χαϊδέψω κάθε σου προφίλ,

εσύ μετά, εσύ και πριν

Θέλω μια εκδρομή των μυστικών

των φανερών και των χαμένων εαυτών

Να ‘μαι και γυναίκα και αγόρι και μωρό

να σ’ έχω άντρα και μητέρα και θεό

Σήκω να χορέψουμε μ’ ό,τι μπορείς

Μ’ ό,τι δεν ξέχασες κι άλλος κανείς

Χιλιάδες πρόσωπα εμείς…

Πιάσε το μαντήλι μου απ’ την αρχή

κι από τα χείλη μου μισό φιλί

τ’ άλλο μισό για πάντα εσύ…

Όλους τους δικούς σου κουβαλάς

παλιούς κι επόμενους κι εμάς

στα βήματα που προχωράς

Θέλω μια εκδρομή των μυστικών

των φανερών και των χαμένων εαυτών

Να ‘μαι και γυναίκα και αγόρι και μωρό

να σ’ έχω άντρα και μητέρα και θεό

Μπες μες στο χορό μ’ ό,τι μπορείς

Μ’ ό,τι δεν ξέχασες κι άλλος κανείς

Χιλιάδες πρόσωπα εμείς…

Πιάσε το μαντήλι μου απ’ την αρχή

κι από τα χείλη μου μισό φιλί

τ’ άλλο μισό για πάντα εσύ…

 

Μαριάννα Δώδου, Εν-τοΠιο-γραφίες διπλής γραφής, 2022

4η Συνάντηση (20-2-2023)

 

Αντώνης Σαμαράκης, Το ποτάμι (διήγημα)

Μιχάλης Φελάνης, The river (Η απέναντι όχθη) (ταινία 9΄)

Α. Η Αγγελική Καψάσκη εισηγήθηκε το θέμα O άλλος ως εχθρός: Κοινοί τόποι στην προπαγάνδα κατά του εχθρού στους παγκόσμιους πολέμους

    Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Ελένη Βασιλείου.

    Κατά την συζήτηση η Ντίνα Παπούδα αναφέρθηκε στο βιβλίο της Hannah Arendt Η κοινοτοπία του κακού, και η Αγγελική Καψάσκη μας κοινοποίησε ένα σχετικό άρθρο του Α. Γούναρη.Η κοινοτοπία του κακού [Πηγή: www.doctv.gr]Η κοινοτοπία του κακού [Πηγή: www.doctv.gr]

Β. Ο  Θεολόγης Ανδρονίδης εισηγήθηκε το θέμα Ο άλλος, η άλλη, το άλλο: η ταυτότητα και ετερότητα

  

 

   Το συνοδευτικό κείμενο της παρουσίασης: Θεολόγης Ανδρονίδης, Ο άλλος-ετερότητα     

    Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Μαριάννα Δώδου.

3η Συνάντηση (13/2/2023)

Reflections (1970)               Αντικατοπτρισμοί (1993)

Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις

Στίχοι: Dorian Rudnytsky -  Νίκος Γκάτσος

Ερμηνεία: NewYorkRock & Roll Ensemble  - Αλίκη Καγιαλόγλου

Α. Η Μαριάννα Δώδου εισηγήθηκε το θέμα Lévinas - Bergman: η ίντριγκα του απολύτως Άλλου

  

    Το κείμενο της Μαριάννας Δώδου "Lévinas - Bergman: η ίντριγκα του απολύτως Άλλου" σε pdf.

   Η Μαριάννα Δώδου μας κοινοποίησε, επίσης, ελληνική και ξένη Βιβλιογραφία σχετικά με τον Emmanuel Lévinas.

    

    Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε η Χριστίνα Μπούρα.

Β. Η Ελένη Βασιλείου εισηγήθηκε το θέμα Το πλήθος και ο "διαφορετικός"

   Την εισήγηση και την συζήτηση συντόνισε ο Ανδρέας Γκένιος.

Ο Ανδρέας Γκένιος μας κοινοποίησε το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου:

Το τέλειο νούμερο

Κι αν ο καθρέφτης έχει σπάσει;

Κι αν δεν υπήρξε ποτέ καθρέφτης;

Εκεί που νομίζαμε λοιπόν

Πως βλέπουμε τον εαυτό μας

μπορεί να κοιταζόμαστε με τον άλλο

που μας μιμείται με ακρίβεια

που με ακρίβεια τον μιμούμαστε

σε κάθε κίνηση και κάθε μορφασμό

κάνοντας τέλεια κι οι δυο μας

κάθε νούμερο παντομίμας

όπως το έκαναν σε κείνη την ταινία

ο Γκρούσο και ο Χάρμπο Μαρξ

ο φλύαρος και ο βουβός

ως τη στιγμή που ξανά θα το χαλάσει

περνώντας μέσα από τον ανύπαρκτο καθρέφτη

ο τρίτος αδερφός, ο ανυποψίαστος Τσίκο.

Άραγε ποιοι χαλάν τα παραμύθια

Οι ανυποψίαστοι ή μήπως οι υποψιασμένοι;

Η ηδονή των παρατάσεων, 1992